Shoppen rond de dood

jade uitvaartwinkel
Martine van Vuure (l) en Melissa Blauwendraat van uitvaartwinkel Jade in Hilversum. ‘De favoriete tatoeage van een overledene op een sleutelhanger. Niks is gek.’
foto’s studio Kastermans/Leon Dakkus

Met de opening van Jade deze week heeft Hilversum een uitvaartwinkel. De winkel is een initiatief van Uitvaartverzorging Van Vuure. Aan het Melkpad kunnen mensen binnenlopen voor beschilderde kisten, sieraden om as in te verwerken, kaarsen, urnen (ook voor huisdieren), kaarten, een boek over de dood of informatie over uitvaarten. Een serieuze winkel waar best gelachen mag worden.

Het blijft een beetje griezelig. Oog in oog staan met een rouwkist. Zelfs als die vriendelijk beschilderd is met bloemetjes. De kist staat in een sfeervol verlichte ruimte in de nieuwe uitvaartwinkel Jade in Hilversum.

„Mooi hè”, zegt Martine van Vuure. „Beschilderd door een kunstenares uit Syrië. De kist is onderdeel van een kunstproject. Bij een aantal uitvaartondernemers zijn de kisten te zien en allemaal anders versierd. Het is een milieuvriendelijke kist, snel afbreekbaar. Zonder spijkers en lijm gemaakt. Er is geen hout gebruikt maar een natuurlijk materiaal. Alleen de kleur van dat materiaal is lelijk Curver-beige waardoor het er juist als plastic uitziet. Hij wordt de broodtrommel genoemd”, lacht de directeur van Uitvaartverzorging Van Vuure. „Een nog niet zo populaire kist, want ziet er kaal wat ongezellig uit”, vult collega Melissa Blauwendraat aan.

Van Vuure opent uitvaartwinkel in Hilversum

Ze wijst naar de kist ernaast. „Deze wil ík wel. Een zijliggingskist.” Een wat? Ze lacht als ze de verbaasde blik ziet. „Vrij nieuw zijn deze. Hier lig je op je zij in met je benen opgetrokken. De foetushouding. Een vertrouwde houding voor veel mensen. Die sterven ook liever op hun zij. Ook dit is een duurzame kist, je hebt minder hout nodig. Er wordt een rode draad bij geleverd, waarmee je de deksel elke dag met een steekje een stukje verder dicht naait. Zo maak je er een mooi ritueel van. Prachtige gedachte.” In de blankhouten kist ligt een eenvoudige pop, zoals kleuters die tekenen, in de zijligging.

Geintje

Blauwendraat vraagt zich hardop af of de kist groot genoeg is. „Toch een keer uitproberen”, zegt ze serieus. „Ja hoor, ik heb eerder in een kist gelegen. Tijdens een cursus tillen voor uitvaartbegeleiders. Iemand moest het doen.” Blauwendraat en Van Vuure kijken elkaar lachend aan. Ze werken al jaren samen, houden van een geintje. „Juist als je dagelijks bezig bent met de dood, moet er ruimte zijn voor humor. Lachen is belangrijk in ons vak.”

Vanzelfsprekend altijd met respect voor de klant, benadrukken ze. Daarom staan de kisten niet pontificaal in de deze week geopende winkel. „Doen we bewust. Wij zijn wel wat gewend, maar we willen mensen die hier binnenstappen niet meteen confronteren met rouwkisten. Dat is heftig”, weet Blauwendraat. Zij is de drijvende kracht achter Jade. „In Berlijn waar ik een tijdje woonde, had je er wel zes in mijn buurt. Met grote kunststof boeketten en graflichten én kisten in de etalage. Gewoon open en bloot, daar kan dat.”

Geur van vanille

Jade heeft een andere sfeer. Voor de deur brandt uitnodigend een kaars in een houten lantaarn. Binnen is de open haard aan en ruikt het lekker zoet, de geur van vanille.

Alsof je een filiaal van Rituals binnenstapt. Op de grote tafel staat een boeket verse bloemen. De koffie is klaar. In een paar weken tijd heeft Blauwendraat de voormalige condoleanceruimte van Van Vuure omgetoverd tot uitvaartwinkel.

Ze verkoopt er onder meer sieraden waar as in verwerkt wordt, boeken over dood en rouw (in samenwerking met boekhandel Voorhoeve), eigentijdse urnen, kaarten en kaarsen. Maar ook voor informatie over een uitvaart kunnen mensen er terecht.

„Aanbellen hoeft niet, de deur staat open”, zegt Martine van Vuure. „Je kon bij ons altijd al terecht met vragen over uitvaarten, maar die drempel was hoog. Dan moest je eerst een afspraak maken. Melissa kwam met het idee voor de winkel. Ze is altijd in voor nieuwe dingen. Dit past echt bij haar.” „Stilzitten kan ik niet”, geeft Blauwendraat toe. Ze pakt een houten potlood in de vorm van een boomtak. „De dochter van een overleden timmerman wilde na de uitvaart een aandenken aan haar vader meegeven. Ik dacht direct aan deze potloden. Heb zijn naam erin gebrand, ze vond het een geweldig idee. Avondenlang heb ik potloden gegraveerd. Laat mij maar lekker fröbelen.”

opening uitvaartwinkel Jade

Boomstamschijven

Een vrouw steekt vragend haar hoofd om de deur. „De condoleance?” Van Vuure verwijst haar naar de overkant. In korte tijd melden zich drie bezoekers voor het afscheid. Ze zijn verrast als ze de winkel zien. „Leuk is dat”, zegt Van Vuure. „Hebben wij ook weer dagelijks contact met mensen. Dat misten we best.”

In de winkel zijn de trends in uitvaarten zichtbaar. Populair zijn de boomstamschijven waarin een naam en datum of een gedicht gegraveerd worden . „Die worden als tijdelijk grafmonument gebruikt of op natuurbegraafplaatsen geplaatst, waar de eisen voor grafmonumenten vaak strenger zijn.

Ze gaan zeker tien jaar mee, verweren langzaam. Mooi is dat.” Mensen worden zich ook bij uitvaarten steeds bewuster van de gevolgen voor het milieu. Volgens Martine van Vuure zijn ’groene begrafenissen’ helemaal van deze tijd. „Je kunt de kist met een uitvaartfiets, een soort bakfiets, vervoeren en we gaan opbaren op graszoden uitproberen. Dan heb je geen elektrische koeling nodig maar zorgt het levende gras onder de kist ervoor dat de ruimte schoon en koel blijft. Helemaal CO2-neutraal begraven lukt nog niet.”

Een sieraad of een beeldje waarin een beetje as van een overledene is verwerkt is populair, weet Blauwendraat. Bij Jade kun je ze in allerlei varianten kopen. „Vroeger bewaarde je de as van iemand vaak in zijn geheel, nu een beetje. Soms in een mooi hartje of een vogeltje, dat je af en toe even in je hand kunt houden. Is hij of zij er toch nog bij. Of je laat de vingerafdruk van je dierbare op een ring zetten, of de tatoeage van de overledene op een sleutelhanger om mee te geven na de uitvaart. ’Mag dat?’, vragen mensen dan. Alles kan, niks is gek.”

bron: De Gooi en Eemlander, 9 februari 2018

Back To Top
Zoeken